شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی به فرایندی می گویند که جهت پاک کردن کالاهای پزشکی از میکروارگانیسم‌ها ( موجودات زنده) مثل باکتری ها، ویروس و سایر عوامل بیماری زا مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مقاله از طب جا تصمیم داریم تا طریقه شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی را به شما آموزش دهیم تا پایان این نوشتار ما را همراهی کنید.
تفاوت فرآیند شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی
پاکسازی یا شستشو به معنای زدودن آلودگی هایی است که در تجهیزات گوناگون مشاهده می شود شستشو یا پاکسازی با استفاده از آب و یک مایع شوینده انجام می شود که علاوه بر آلودگی های ظاهری بعضی از میکروب‌ها و باکتری ها را نیز از سطح ابزار جدا می کند و با استفاده از دستگاه های شستشو خودکار یا دست انجام می شود.
اما ضدعفونی کردن فرآیندی است که طی آن میکروارگانیسم‌ها ( موجودات زنده ) از بین میروند تا انتقال بیماری ها کاهش پیدا کند روش های گوناگونی برای ضدعفونی کردن کالاهای پزشکی وجود دارد که با توجه به نوع محصول متفاوت است برای از بین بردن میکروب‌ها، ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا از محلول های ضدعفونی یا فرآیند حرارت دادن در اتوکلاو استفاده می شود.
اهمیت شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی
به طور کلی مطب ها، بیمارستان ها و کلینیک های درمانی محیط های آلوده ای هستند که انواع باکتری ها، میکروب‌ها، ویروس ها و عوامل بیماری زای بسیاری در آنجا پیدا می شوند بنابراین در اثر استفاده از کالاهای پزشکی برای بیمار، این کالاها نیز آلوده می شوند.
بنابراین شستشو و ضدعفونی کالاهای پزشکی اهمیت بسیار زیادی دارد مواد گندزدا و ضدعفونی کننده تنوع بالایی دارند و همچنین دستورالعمل های گوناگونی برای استریل لوازم پزشکی وجود دارد که آشنایی با آنها حائز اهمیت است.
مواد ضدعفونی کننده کالا پزشکی
مواد ضدعفونی کننده و گندزدا شامل موارد گوناگونی هستند که در این قسمت به معرفی مهم ترین و پرکاربردترین آنها می پردازیم.
۱- الکل اتیلیک ۷۰ درصد
الکل اتیلیک ۷۰ درصد توانایی از بین بردن بسیاری از عوامل بیماری زا را دارد و در عرض ۳۰ ثانیه می تواند آنها را غیرفعال کند مناسب ترین غلظت الکل اتیلیک جهت ضدعفونی کالاهای پزشکی الکل اتیلیک ۷۰ درصد است چرا که مقادیر بیش از ۹۰ درصد و کمتر از ۵۰ درصد فاقد اثر ضدعفونی کنندگی است.
از این محلول جهت شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی مانند مانیتور، دستگاه الکتروشوک و … استفاده می شود.
۲- سپتی سیدین توربو (Septi Turbo)
سپتی سیدین توربو اثری بسیار سریع دارد و قادر است عوامل بیماری زای گوناگون مانند ویروس ها حتی ویروس اچ آی وی، باکتری ها و … را از بین ببرد و مناسب کالاهای پزشکی است که نسبت به آب حساس هستند و باید هرچه سریعتر ضدعفونی شوند.
یکی از بهترین ویژگی های این محلول این است که فاقد تغییر رنگ ابزار و خاصیت خورندگی است برای استفاده از محلول سپتی سیدین توربو آن را بر روی ابزار مورد نظر اسپری و سپس دو دقیقه منتظر بمانید تا محلول خود به خود تبخیر شود.
چنانچه بعد از اسپری کردن این محلول اثری از آلودگی بر روی سطح ابزار مشاهده کردید، ابتدا آن را با استفاده از یک دستمال یکبار مصرف خشک تمیز کنید و مجددا محلول را بر روی آن اسپری نمایید تا فرآیند ضدعفونی صورت بگیرد.
۳- محلول سایاسپت (SayaSept-HI)
محلول سایاسپت برای شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی اثربخشی بسیار بالایی دارد و حتی در مقابل آب سخت نیز خاصیت خود را از دست نمی دهد. طبق دستورالعمل ها برای استفاده از این محلول ضدعفونی ابتدا آلودگی های روی سطح ابزار را با استفاده از مایع شوینده و آب پاک کنید و سپس ابزار را در ظرف حاوی محلول سایاسپت غوطه ور کنید به صورتی که همه وسیله را پوشش دهد.
4- محلول ویویساید
محلول ویویساید نیازی به رقیق کردن ندارد و آن را باید در ظروف دربسته نگهداری کنید با استفاده از محلول ویویساید می توان لارنگوسکوپ، وسایل جراحی و بسیاری از کالاهای پزشکی دیگر را ضدعفونی کرد.
براساس دستورالعمل ها برای ضدعفونی کالاهای پزشکی آنها را به مدت ده الی پانزده دقیقه درون محلول غوطه ور کنید.
طبقه بندی ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی
به صورت کلی ضدعفونی کردن کالاهای پزشکی فرآیندی بسیار مهم است که باید به دقت انجام شود، فرآیند ضدعفونی کردن کالا پزشکی در سطح کلی انجام می پذیرد.
ضدعفونی سطح پایین: این مواد شامل ترکیبات آمونیوم و فنلی می باشد که قارچها، باکتری ها، ویروس های پوشش دار و ویروس های فاقد پوشش ( آدنوویروس ) را غیرفعال می کند.
ضدعفونی سطح متوسط: این مواد شامل ترکیبات ید، ترکیبات کلر و الکل ها هستند که قارچها، ویروس های متوسط تا کوچک و باکتری ها را از بین می برد.
ضدعفونی سطح بالا: این سطح از ضدعفونی شامل مواد شیمیایی قوی مانند پراکسید هیدروژن و پراسید استیک است که تمامی اسپورهای باکتری، باکتری و ویروس ها را به صورت کامل غیرفعال می کند . توجه کنید که این مواد شیمیایی برای تجهیزات موجود در منزل و سطوح محیطی توصیه نمی شوند.
طریقه شستشو و ضدعفونی کردن کالا پزشکی
برای شستشو و ضدعفونی کردن کالا پزشکی به نکات زیر دقت کنید:
- اولین گام در شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی از بین بردن آلودگی های ظاهری و تمیز کردن این کالاها است.
- غوطه ور کردن ابزار پزشکی قبل از پاکسازی اولیه آنها برای ضدعفونی ممکن است منجر به آسیب به وسیله شود.
- جهت از بین بردن آلودگی های ظاهری براساس نوع ابزار می توان از شستشو با دست، دستگاه های شستشو و شستشو با محلول‌های شستشو و آب می توانید استفاده کنید.
- ضدعفونی کردن کالاهای پزشکی با اسپری کردن محلول بر روی آنها و یا غوطه ور کردن این ابزار در محلول انجام میشود. البته در روش دیگری از طریق حرارت باکتری ها را کاملا از بین می برند.
- در زمان استفاده از محلول ضدعفونی کننده نکات ایمنی مانند حفاظ چشمی، ماسک و دستکش را فراموش نکنید، همچنین به هیچ عنوان محلول های ضدعفونی را با مواد شوینده ترکیب نکنید.
- دستورالعمل هایی که بر روی بسته بندی محصولات ضدعفونی کننده هستند را به دقت مطالعه و موارد ذکر شده را رعایت کنید.
جمع بندی
کالا پزشکی از محصولاتی هستند که در مراکز درمانی، بیمارستان ها و مطب ها کاربرد دارند و بعد از استفاده از این ابزار ضروری است برای پیشگیری از عوامل بیماری زا از فردی به فرد دیگر آنها را ضدعفونی کنید در این مقاله به طریقه شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی پرداختیم.
برای خرید ابزار و تجهیزات پزشکی بهتر است به فروشگاه های معتبر مانند طب جا مراجعه کنید تا بتوانید برندهای معتبر را با قیمتی مناسب و در مدت زمان کوتاهی فراهم کنید.
سوالات متداول
چرا شستشو و ضدعفونی کالا پزشکی اهمیت دارد؟
از آنجا که کالاهای پزشکی ممکن است با غشا و بافت پوست فرد ارتباط پیدا کنند اگر به صورت مداوم مورد شستشو و ضدعفونی قرار نگیرند مشکلاتی را برای سلامتی فرد و جامعه بوجود می آورند به همین علت ضدعفونی کردن این کالاها اهمیت بسیار زیادی دارد.
مراحل کلی استریل کردن کالا پزشکی چیست؟
مراحل کلی استریل کالاهای پزشکی شامل شستشو، ضدعفونی که خود شامل اجرای فرآیند شیمیایی یا حرارتی برای کشتن موجودات زنده ( میکروارگانیسم‌ها ) است.
